Association des Mycologues Francophones de Belgique asbl
amfb

AMFB Retour Micromycètes
AMFB Retour Phytopathologies
AMFB Retour Myco-listes

Micromycètes : charbons (Ustilaginales, Basidiomycètes).
(collection J. Arthaud - collection A. Vanderweyen)
Remarque : (Genre espèce) indique le nouveau nom du champignon.

Tableau des Charbons des céréales - J. Arthaud Ustilaginales (pdf 1,4 Mo)
Charbon sur orge - J. Arthaud Charbon sur épi de graminée (Poaceae) - M. Lecomte
Recherche par l'hôte

Genres
Anthracoidea Cintractia Conidiosporomyces Entyloma Farysia Jamesdicksonia
Melanotaenium Microbotryum Moesziomyces Neovossia Schizonella Schroeteria
Sorosporium Sphacelotheca Sporisorium Thecaphora Tilletia Tolyposporium
Urocystis Ustilago        

Les Charbons font partie des Ustilaginomycètes (anciennement Téliomycètes), au même titre que l’ordre des Urocystales. Ce sont des basidiomycètes terrestres ou aquatiques, qualifiés d'endoparasites ; Cela signifie qu'ils possèdent un mycélium interne cloisonné, intercellulaire (rarement intracellulaire, comme Ustilago maydis), pourvu de suçoirs appelés des haustoria. Ils peuvent être annuels ou vivaces, sont localisés au point d’infection ou bien envahissent toute la plante.

Une reproduction asexuée est quelquefois présente, représentée par des conidies générées à la surface de l’hôte (p. ex. chez Entyloma & Ginanniella).

La reproduction sexuée est précédée par la formation de spores durables, diploïdes, à paroi ordinairement de couleur foncée, disposée presque toujours dans un sore (parfosi appelé téleutosore ou télie) à la surface ou dans les tissus d’un organe précis pour l’espèce considérée (racine, feuille, fleur, étamine, ovaire) ; le sore est nu ou enveloppé par une pseudo-membrane constituée par des hyphes stériles.

Les spores sont très souvent solitaires, mais parfois elles sont réunies en amas caractéristiques appelés "glomérules" et accompagnées ou non d'hyphes stériles. Parfois, ces amas présentent une structure particulière et typique (Urocystis).

La spore va germer en produisant une baside, cloisonnée ou non, que certains auteurs qualifient de "promycélium", et qui porte typiquement quatre basidiospores (appelées aussi "sporidies").

Voici les trois principaux livres que nous utilisons pour la détermination des Charbons :
BRANDENBURGER W., 1985 - Parasitische Pilze an Gefäβpflanzen in Europa. Gustav Fischer Verlag, Stuttgart, New York, XXI, 1251 p.
KLENKE F. & SCHOLLER M., 2015 - Pflanzenparasitische Kleinpilze. Springer Spectrum, 1172 p.
VIENNOT-BOURGIN G., 1956 - Mildious, oïdiums, caries, charbons, rouilles des plantes de France. Editions Paul Lechevalier, Paris, 350 p., 98 pl.

Anthracoidea arenaria spores  
Anthracoidea caricis spores  
Anthracoidea elynae spores  
Anthracoidea humilis spores  
Anthracoidea intercedens spores  
Anthracoidea pratensis spores  
Anthracoidea subinclusa spores  
AMFB  
Cintractia caricis (Anthracoidea caricis)
Conidiosporomyces verruculosus spores  
AMFB  
Entyloma arnicale spores  
Entyloma arnoseridis spores  
Entyloma calendulae spores  
Entyloma dahliae spores  
Entyloma eschscholltziae spores  
Entyloma ficariae spores  
Entyloma linariae spores  
Entyloma microsporum spores  
Entyloma ranunculi-repentis spores  
Entyloma verruculosum spores  
AMFB
Farysia thuemenii spores  
AMFB
Jamesdicksonia dactylidis spores  
Jamesdicksonia sp. spores  
AMFB
Melanotaenium endogenum spores  
Microbotryum cardui spores  
Microbotryum coronariae spores  
Microbotryum flosculorum spores  
Microbotryum lychnidis-dioicae spores  
Microbotryum saponariae spores  
Microbotryum stellariae  
Microbotryum scorzonerae spores  
Microbotryum tragopogonis-pratensis spores  
Microbotryum violaceum spores  
Moesziomyces bullatus spores  
AMFB
Neovossia moliniae spores  
AMFB    
Schizonella melanogramma spores  
Schroeteria (genre)
Schroeteria decaisneana spores  
Schroeteria delastrina spores  
Sorosporium saponariae spores  
Sphacelotheca hydropiperis spores  
Sporisorium destruens spores  
AMFB
Thecaphora oxalidis spores  
Thecaphora seminis-convolvuli spores  
Thecaphora saponariae spores  
Tilletia caries spores  
Tilletia controversa    
Tilletia decipiens (Tilletia sphaerococca)
Tilletia holci spores  
Tilletia molinilae (Neovossia moliniae)
Tilletia olida spores  
Tilletia rauwenhoffii (Tilletia holci)
Tilletia sphaerococca spores  
Tilletia tritici (Ustilago tritici)
Tolyposporium junci spores  
Tuburcinia anemones spores  
AMFB
Le genre Urocystis
Urocystis agropyri spores  
Urocystis anemones spores  
Urocystis bolivari spores  
Urocystis colchici spores  
Urocystis ficariae spores  
Urocystis floccosa spores  
Urocystis kmetiana spores  
Urocystis magica spores  
Urocystis occulta spores  
Urocystis sorosporioides spores  
Urocystis trollii spores  
Ustilago avenae spores  
Ustilago bromivora spores  
Ustilago bullata (Ustilago bromivora)
Ustilago cardui (Microbotryum cardui)
Ustilago caricis (Anthracoidea pratensis)
Ustilago coronaria (Microbotryum coronariae)
Ustilago duriaeana spores  
Ustilago filiformis spores  
Ustilago flosculorum (Microbotryum flosculorum)
Ustilago grandis spores  
Ustilago holci-avenacei (Ustilago avenae)
Ustilago hordei spores  
Ustilago hydropiperis (Sphacelotheca hydropiperis)
Ustilago hypodytes spores  
Ustilago intercedens (Anthracoidea intercedens)
Ustilago jensenii (Ustilago avenae)
Ustilago longissima (Ustilago filiformis)
Ustilago lychnidis-dioicae (Microbotryum lychnidis-dioicae)
Ustilago maydis spores  
Ustilago nuda spores  
Ustilago olida (Tilletia olida)
Ustilago oxalidis (Thecaphora oxalidis)
Ustilago perennans (Ustilago avenae)
Ustilago pustulata spores  
Ustilago reticulata spores  
Ustilago scabiosae spores  
Ustilago scorzonerae (Microbotryum scorzonerae)
Ustilago segetum spores  
Ustilago serpens spores  
Ustilago striiformis spores  
Ustilago succisae spores
Ustilago thuemenii (Farysia thuemenii)
Ustilago tragopogonis-pratensis (Microbotryum tragopogonis-pratensis)
Ustilago trichophora spores  
Ustilago trichophora var. crus-galli    
Ustilago tritici spores  
Ustilago vaillantii spores  
Ustilago violacea (Microbotryum violaceum)
     

AMFB